
تحقیقات بازار به معنای روند تفحص درباره ارزیابی رقبا، بررسی جنس مخاطبان، تجزیه و تحلیل وضعیت فعلی بازار و غیره می باشد . Market Research جز اولین قدم و مهم ترین آنها می باشد .
چرا تحقیقات بازار مهم است
اگر میخواهید صاحب یک کسب و کار پر رونق شوید در ابتدا باید ظرفیتهای بازار را بشناسید. تحقیقات بازار به مدیران و صاحبین بیزینس ها کمک می کند تا تهدیدها، فرصت ها، رقبا و اقبال محصول و خدمات خود را قبل از صرف هزینه های گزاف مورد ارزیابی قرار دهند .
مزایای Market Research چیست
اولین مزیت تحقیقات بازار این است که با توجه به شرایط شما الان زمان وردود است یا خیر ؟! و از جمله مزایای دیگر Market Research عبارتند از :
- درک نیازها و ترجیحات مصرف کننده
- ارزیابی تقاضای بازار
- ارزیابی رقبا
- آزمایش استراتژیهای بازاریابی
به طور کلی، تحقیقات بازار برای کسبوکارها در هر اندازه ای ضروری است تا بتوانند در رقابت باقی بمانند، فرصتهایی که باعث رشد می شود را شناسایی کنند و تصمیمات آگاهانهای بگیرند ، که در نهایت منجر به موفقیت خواهد شد.
به طور خلاصه، هدف اصلی تحقیقات بازار، کمک به شرکتها و کسبوکارها برای درک بهتر از بازار، محصولات و خدمات خود و نیازهای مشتریان است. این تحقیقات میتوانند اطلاعات مهمی راجع به مشتریان، رقبا، محصولات، قیمتها، ترجیحات بازار و تغییرات در آن را فراهم کنند.
تحقیقات بازار اولیه و ثانویه چیست
Primary market research و Secondary market research به عنوان 2 راهکار کلی در تحقیقات بازار می باشند . در تحقیقات بازار اولیه جمع آوری اطلاعات جدید بدون در نظر گرفتن داده ها و اطلاعات قبلی می باشد و اما در تحقیقات بازار ثانویه دادهها، اطلاعات، تحقیقات، گزارشها، و دیگر منابعی که قبلاً توسط دیگران جمعآوری شدهاند، استفاده میشود .
2 راهکار کلی برای تحقیقات بازار عبارتند از :
- تحقیقات بازار اولیه ( Primary market research )
- تحقیقات بازار ثانویه ( Secondary market research )
تحقیقات بازار اولیه ( Primary market research )
- داده های کیفی ( qualitative )
- داده های کمی ( quantitative )
داده های کیفی ( qualitative )
داده های کیفی همانطور که از نامش پیداست در بازاریابی با بیان احساسات و به طور کل تجربه کاربری مرتبط است . در حقیقت دادههای کیفی (Qualitative Data) اطلاعاتی هستند که به شکل توصیفی، توضیحی، و غیر عددی درباره ویژگیها، وضعیتها، احساسات، یا باورها جمعآوری شدهاند. این نوع دادهها برای درک یا تفسیر عملکرد، رفتار، یا تجربه افراد و گروهها استفاده میشوند.
یک مثال کاربردی درباره داده های کیفی : ممکن است شرکتی برای دریافت لید یا همان سرنخ درباره تجربه خرید مشتریان پرسشنامه آنلاینی را تدارک دیده باشد و با سوالی از شرکنت کنندگان بخواهد که تجربه خود را از زمان ثبت خرید تا دریافت کالا و همچنین کیفیت کالای دریافتی اعلام نمایند .
داده های کمی ( quantitative )
دادههای کمی (Quantitative Data) اطلاعاتی هستند که به شکل عددی و قابل اندازهگیری توصیف میشوند. این نوع دادهها به ویژگیهای قابل شمارش و یا قابل اندازهگیری مانند اعداد، مقادیر، و متغیرهای ریاضی مرتبط هستند.
دادههای کمی معمولاً به وسیلهٔ ابزارهای آماری و ریاضی تحلیل میشوند و این امکان را به ما میدهند که الگوها، روابط، و تغییرات مختلف را به صورت کمی بررسی کنیم.
راهکارهای تحقیقات بازار اولیه
تحقیقات اولیه بازار شامل راهکارهایی می شود که می تواند اطلاعات دسته اولی را به دست شما برساند . در مجموع راهکارهای جمع آوری اطلاعات در Primary market research عبارتست از :
- مصاحبههای شخصی
- پرسشنامه
- مشاهده مستقیم
- گروههای تمرکزی (Focus Groups)
- مطالعات جریان مغزی (Neuromarketing)
- تحقیقات اجتماعی و فرهنگی
در ادامه هریک از موارد فوق الذکر را به اختصار توضیح خواهیم داد .و سپس به سراغ توضیح درباره تحقیقات ثانویه بازار خواهیم رفت .
مصاحبههای شخصی : شاید عمیق ترین نوع تحقیقات بازار باشد که می تواند اطلاعات جالب و قابل توجهی را به عنوان سرنخ به دست تیم بازاریابی و فروش شرکت مطبوع شما بدهد .
پرسشنامه : این یکی از متداولترین روشهاست که از سوالات استاندارد برای جمعآوری اطلاعات استفاده میکند، پرسشنامهها میتوانند به صورت آنلاین، تلفنی، یا حضوری باشند; پرسشنامه ها برای جمعآوری دادههای بزرگتر و مقایسهپذیر مناسب هستند .
مشاهده مستقیم : روشی که تحقیق گران به صورت مستقیم به طور مثال از طریق حضور فیزیکی در یک فروشگاه بدون هیچ نوع تاثیرگذاری بر رفتار مشتری فقط درصدد ارزیابی آن هستند . و البته حالت غیر مستقیم آن نیز وجود دارد که بوسیله مشاهده تحلیل رسانه ها و تبلیغات می باشد .
گروههای تمرکزی (Focus Groups) : گروه متمرکز یکی از محبوب ترین و مؤثرترین روش های تحقیقات بازار برای جمع آوری داده های کیفی از طریق تعامل گروهی است. این شامل یک گروه کوچک از افراد (معمولاً 10-6 نفر) و یک مدیر برای شرکت در یک بحث است.
افراد بر اساس ویژگیهای مشترک مانند موقعیت جغرافیایی، گروه سنی، قومیت، رفتار خرید، سابقه خرید یا سایر عوامل انتخاب میشوند. شرکت کنندگان افکار و احساسات خود را در مورد موضوع خاص به اشتراک می گذارند تا محقق بتواند داده های ارزشمندی را جمع آوری کند و تصمیمات آگاهانه بگیرد.
هدف از انجام یک گروه متمرکز، درک یک موضوع است، خواه یک محصول، خدمات، باور، ادراک یا هر چیز دیگری باشد. برای شناسایی نظرات، نگرش ها، احساسات مردم و کشف دلایل پشت آن می تواند یک روش تکمیلی موثر به حساب آید.
مطالعات جریان مغزی (Neuromarketing): بازاریابی عصبی، علوم اعصاب، روانشناسی اجتماعی و تحقیقات بازار را برای اطلاع رسانی تبلیغات، طراحی محصول، قیمت گذاری و سایر تصمیمات مهم ترکیب می کند. شایان ذکر است که اعتماد به بازاریابی عصبی برای هر دو مخاطبان هدف B2C و B2B در حال افزایش است .
تحقیقات اجتماعی و فرهنگی : شاید بتوان گفت که این روش تاثیر قابل توجهی بر روی فروش خدمات و محصولات یک کسب و کار داشته باشد، که با توجه به ظرفیتهای موجود فرهنگی برای پذیرش یک محصول، تکنولوژی و یا خدمات شما چشم انداز مناسب برای توفیق یا عدم توفیق در یک بیزینس را مشخص خواهد کرد .
تحقیقات بازار ثانویه ( Secondary market research )
“Secondary market research” به معنای استفاده از منابع اطلاعاتی موجود و قبلی است برای تحلیل و درک بازار و یک صنعت خاص. در این نوع تحقیق، از دادهها، اطلاعات، تحقیقات، گزارشها، و دیگر منابعی که قبلاً توسط دیگران جمعآوری شدهاند، استفاده میشود. که شامل روشهای مختلفی می باشند که عبارتند از :
- گزارش های بازار
- استفاده از پایگاههای داده
- مقالات تحقیقی ( شامل تحقیقات اینترنتی و غیره )
- کتب و کاتالوگها
- گزارشهای شرکتها
تحقیقات اینترنتی : استفاده از اینترنت برای جمعآوری اطلاعات از طریق تحقیقات آنلاین و ارزیابی رفتار مردم در فضای دیجیتال، شامل مطالعه و تحلیل وبسایتها، رفتار مصرفکنندگان در شبکههای اجتماعی، و مطالعه رتبهبندی و جستجوهای اینترنتی است .
در تحقیقات اینترنتی با در دست داشتن ابزار های مختلفی برای Social Monitoring می توانید به اطلاعات مناسبی از رقبا و خط مشی آنها در بستر شبکه های اجتماعی دست پیدا کنید و همچنین با ابزارهای متنوعی که در بستر وب وجود دارد رفتار مصرف کنندگان و تمایلات و ترجیحات آنها را بهتر بشناسید .
تحقیقات بازار، فانوسی در اقیانوس پر طلاتم
بدون شک تحقیقات بازار مانند یک فانوس دریایی برای برندها جهت پیدا کردن مسیر خود در اقیانوس پر طلاتم رقابت در هر بازاری می باشد . اما بیایید ببینیم کشتی استراتژِی هر برند چگونه از Market Research برای نجات خود در این آشفته بازار سود می برد، گزینه های انتخابی پیش رو هر برند عبارتست از :
- مصاحبههای شخصی
- پرسشنامه
- تجزیه و تحلیل دادههای بازار
- مشاهده مستقیم
- تحقیقات اینترنتی
- گروههای تمرکزی (Focus Groups)
- مطالعات جریان مغزی (Neuromarketing)
- تحقیقات اجتماعی و فرهنگی
ابزارهای دیجیتالی بین المللی در خدمت Market Research
تحقیقات بازار شامل روشهای مختلف و متنوعی می باشد که در بستر دیجیتال ابزارهای متعددی نیز برای آنها پیش بینی شده است . که برخی از آنها عبارتند از :
– ابزارهای مانند Google Forms، SurveyMonkey، Typeform و Qualtrics امکان ایجاد و ارسال پرسشنامههای آنلاین را فراهم میکنند.
– این ابزارها به شرکتها امکان میدهند تا نظرات و بازخوردهای مشتریان را به راحتی جمعآوری و تحلیل کنند.
– ابزارهای مانند Sprout Social، Hootsuite، و Buffer به شرکتها کمک میکنند تا فعالیتها و بازخوردهای مشتریان خود را در شبکههای اجتماعی (مانند فیسبوک، توییتر، اینستاگرام و لینکداین) بررسی و تحلیل کنند.
– ابزارهای مانند Google Analytics، SEMrush، Ahrefs و Moz به شرکتها امکان میدهند تا رفتار مشتریان خود در جستجوهای اینترنتی را بررسی و تحلیل کنند.
– ابزارهای مانند EyeQuant و Neuro-Insight از تکنولوژیهای مغزشناسی برای ارزیابی واکنشهای مغزی مشتریان به تبلیغات و محصولات استفاده میکنند.
– ابزارهای مانند Hotjar، Crazy Egg و Optimizely به شرکتها امکان میدهند تا تجربه کاربری و رفتار کاربران را بر روی وبسایتها و اپلیکیشنهای خود تحلیل کنند.
– ابزارهایی مانند Mailchimp، Constant Contact و Campaign Monitor به شرکتها کمک میکنند تا عملکرد حملات ایمیلی خود را مشاهده و تحلیل کنند.
– ابزارهای مانند Google Analytics، Kissmetrics و Mixpanel به شرکتها امکان میدهند تا ارزش مشتریان خود را بررسی و تحلیل کنند.
– ابزاره ای مانند Zendesk، Salesforce، HubSpot و Zoho CRM از تحلیل دادهها و تاریخچه ارتباط با مشتریان استفاده میکنند تا روابط با مشتریان خود را بهبود بخشند و استراتژیهای موثرتری را برای بازاریابی و فروش اجرا کنند.
تجزیه و تحلیل دادههای بازار
تجزیه و تحلیل داده های بازار شامل استفاده از دادههای آماری و تحلیل آنها به منظور درک بهتر بازار است، از روشهای آماری مانند رگرسیون، تجزیه و تحلیل خوشهای، و تحلیل عاملی استفاده میشود . در این قسمت مدیران مارکتینگ با توجه به ابزارهای متعدد نمایش آمار در تجزیه و تحلیل داده ها خروجی های مناسبی را به ساده ترین و قابل فهم ترین شکل ممکن برای مدیران ارشد و صاحبین کسب و کارها ارائه می دهند .
در ادامه چندین ابزار کارآمد در زمینه تحقیقات بازار در بستر دیجیتال را به شما معرفی خواهیم کرد .اما قبل از آن میخواهیم شمارا با یک ماتریس قدرتمند در زمینه Market Research آشناکنیم، و آن چیزی نیست غیر از SWOT .
کشف نقاط ضعف و قوت با ماتریس SWOT
SWOT یک روش بسیار اثرگذار در تحقیقات بازار می باشد . با این ماتریس ساده شما می توانید نقاط قوت نهان خود و همچنین نقاط ضعف دیگران را به خوبی شناسایی کرده و تهدیدها و فرصتهای پیش روی کسب و کار خود را پیشاپیش مشاهده نمائید . حالا به تحلیل هر کدام از کلمات SWOT می پردازیم :
قوای داخلی (Strengths):
– عواملی که به شرکت یا کسبوکار قدرت و ارزش افزوده میدهند.
– مثال: تکنولوژی پیشرفته، تیم ماهر و متخصص، محصولات با کیفیت بالا، رضایت مشتری بالا و برند معتبر.
تهدیدها (Threats):
– عوامل خارجی که ممکن است بر کسبوکار تأثیر منفی بگذارند یا خطراتی برای آن ایجاد کنند.
– مثال: رقابت شدید در بازار، تغییرات قوانینی نامطلوب، تحریمهای بینالمللی، و رکود اقتصادی.
ماتریس SWOT یکی از پر طرفدارترین روشها برای تحقیقات بازار می باشد که در گام اول تصویر روشنی از بیزینس شما ارائه می دهد . درست در همین نقطه است که شما مطمئن می شوید که کشتی مدنظرتان به سلامت از این دریای طوفانی عبور خواهد کرد یا خیر و یا اینکه یک سفر خوب و بدون هیچ خطری در انتظار شما می باشد، همه چیز بستگی به کسب و کار شماانتخابی شما دارد !؟
بهترین ابزارهای نموداری در market research
در تحقیقات بازار، نمودارها و گرافیکها برای نمایش دادهها و تحلیلها بسیار مهم هستند. این نمودارها میتوانند به شرکتها کمک کنند تا الگوها، روندها و روابط میان دادهها را بهبود بخشیده و تصمیمات بهتری برای استراتژیهای بازاریابی و تجاری خود بگیرند. در زیر، بهترین ابزارها برای ایجاد نمودارها در تحقیقات بازار آورده شده است:
- Tableau
- Microsoft Power BI
- Google Data Studio
- Plotly
- Highcharts
- Infogram
- D3.js
- Visme
- Chart.js
- Canva
- Google Charts
- Piktochart
- Plotly.js
- FusionCharts
- Chartio
- Datawrapper
- ZingChart
- Statista
- Easel.ly
برای اینکه بدانید که هرکدام از این ابخزارها چه قابلیتی نمودخاری را ارائه می دهند مختصرا هر یک را توضیح خواهیم داد .
Tableau : یکی از قدرتمندترین ابزارهای ایجاد نمودارها و تحلیل دادههاست. این ابزار به شرکتها امکان میدهد تا دادههای خود را به سادگی و به شکلهای مختلفی نمایش دهند از جمله نمودارهای میلهای، نقطهای، پراکندگی، دایرهای و غیره.
Power BI : ابزار دیگری است که به شرکتها امکان میدهد تا دادههای خود را به صورت تعاملی و زیبا نمایش دهند. این ابزار قابلیت اتصال به منابع مختلف داده را دارد و نمودارها و گرافیکهای متنوعی ارائه میکند.
Google Data Studio : این ابزار از گوگل امکان ایجاد نمودارها و گزارشهای تعاملی برای تحلیل دادههای تحقیقات بازار را فراهم میکند. قابلیت اتصال به منابع مختلف مانند Google Analytics، Google Sheets، و غیره را دارد.
Plotly : یک کتابخانه قدرتمند برای ایجاد نمودارهای تعاملی در پایتون، R، و جاوااسکریپت است. این ابزار به شرکتها امکان میدهد تا نمودارهای پیچیده و تعاملی مانند نمودارهای شکلپذیر، نقطهای، خطی و غیره ایجاد کنند.
Highcharts : یک کتابخانه جاوااسکریپت برای ایجاد نمودارهای تعاملی و زیبا است. این ابزار به شرکتها امکان میدهد تا انواع نمودارهای مانند میلهای، خطی، پراکندگی، پایهای و غیره را بسازند.
Infogram : یک ابزار آنلاین برای ساخت نمودارها، نقشهها، و جداول تعاملی است. این ابزار به شرکتها امکان میدهد تا به سرعت گزارشهای تحلیلی و جذاب را ایجاد کنند.
D3.js : یک کتابخانه جاوااسکریپت برای ایجاد نمودارهای داده محور است که به شرکتها امکان میدهد تا نمودارهای دلخواه خود را ایجاد کنند و به سایر ابزارها اضافه کنند.
Visme : یک ابزار آنلاین برای ایجاد انواع نمودارها، اسلایدها، و تصاویر تعاملی است. این ابزار به شرکتها امکان میدهد تا گزارشهای چشمنواز و جذاب را با استفاده از قالبهای مختلف ایجاد کنند.
Chart.js : یک کتابخانه جاوااسکریپت برای ایجاد نمودارهای زیبا و ساده است. این ابزار به شرکتها امکان میدهد تا به سادگی نمودارهای میلهای، خطی، دایرهای، و نوعهای دیگر را ایجاد کنند.
Canva : یک ابزار طراحی آنلاین است که به شرکتها امکان میدهد تا نمود .
Google Charts : یک کتابخانه ابزارهای تحت وب برای ایجاد نمودارهای تعاملی و شخصیسازی شده است. این ابزار به شرکتها امکان میدهد تا نمودارهای مختلف را در وبسایتها و برنامههای وب خود استفاده کنند.
Piktochart : یک ابزار آنلاین برای ساخت نمودارها، اسلایدها، و اینفوگرافیکهای تعاملی است. این ابزار به شرکتها امکان میدهد تا با استفاده از قالبهای آماده و ابزارهای سفارشی نمودارها و گزارشهای متنوعی ایجاد کنند.
Plotly.js : یک کتابخانه جاوااسکریپت برای ایجاد نمودارهای تعاملی و زیبا است که به شرکتها امکان میدهد تا از نمودارهای خطی، میلهای، دایرهای، و سایر نوعهای دیگر استفاده کنند.
FusionCharts : یک کتابخانه جاوااسکریپت برای ایجاد نمودارهای تعاملی و زیبا است. این ابزار به شرکتها امکان میدهد تا انواع نمودارها از جمله میلهای، خطی، دایرهای، پراکندگی، و غیره را بسازند.
Chartio : یک ابزار برای ایجاد نمودارها و داشبوردهای تحلیلی است که به شرکتها امکان میدهد دادههای خود را به صورت تعاملی و جذاب نمایش دهند.
Datawrapper : یک ابزار آنلاین برای ساخت نمودارها و نقشههای تعاملی است. این ابزار به شرکتها امکان میدهد تا به سرعت و به راحتی گزارشهای دقیق و قابل فهمی ایجاد کنند.
ZingChart : یک کتابخانه جاوااسکریپت برای ایجاد نمودارهای تعاملی و شخصیسازی شده است. این ابزار به شرکتها امکان میدهد تا نمودارهای پیچیده و دلخواه خود را ایجاد کنند.
Statista : یک منبع آمار و دادههای تحلیلی برای تحقیقات بازار است که به شرکتها امکان میدهد تا از دادههای معتبر و موثق برای ایجاد نمودارها و گزارشهای خود استفاده کنند.
Easel.ly : یک ابزار آنلاین که برای ساخت اینفوگرافیکهای تعاملی، اینفوگرافیکها، و نمودارهای مختلف استفاده میکنند.
ابزارهای نموداری معرفی شده تنها بخشی از ابزارهای مطرح جهانی می باشند که شما به عنوان یک محقق بازار می توئانید از آنها برای ارائه گزارش نموداری قابل درک استفاده نمائید .
مرحله بعد از تحقیقات بازار چیست
حالا که تحقیقات بازار پس از طی مراحل گوناگون بسته به نیاز و شرایط کسب و کار شما به اتمام رسیده است ، می توان برای تدوین برندبوک متفاوت و تاثیرگذار آماده شد که در حقیقت شروعی برای تهیه یک استراتژی برند فراگیر در بیزینس شما محسوب می شود .
البته داشتن یک برندبوک قوی گام اول و نه گام آخر محسوب می شود، بعد از تهیه یک کتابچه برند برای کسب و کار خودتان در حقیقت می توان گفت تازه داستان شما آغاز می شود .